Salih evlat yetiştirmenin ilk adımı anne-babaların kendilerine çeki düzen vermesidir. Çocuklarına örnek olabilmek adına gösterdikleri güzel ahlak ve davranışlar, çocukların gelecekteki karakter ve temelini oluşturur. Çocuklar gördüğü her şeyi bir nakış gibi zihnine işler.
Anne-babaların, kendi aralarında olsa dahi, çocuklar yanında yakışıksız kelimeler sarf etmemeleri gerekir.
• Çocuk büyüdüğünde ona dini eğitim vermek
Onu İslam’a aykırı işlerden korumak, iyi insanların yanında tutmak ve kötü arkadaşlardan uzak tutmaktır.
Birçok kişi çocukluk döneminde terbiye ve eğitime dikkat etmez; henüz çocuk olduklarını söyleyerek geçiştirir. Oysa çocuklukta kazanılan alışkanlıklar kalıcı olur ve öğretilen alışkanlıklar hayat boyu devam eder. Bir hikmet ehli, çocukların ahlakının ilk beş yılda şekillendiğinin tecrübeyle sabit olduğunu söyler.
• Dini eğitimde ilk adımlar
Dini eğitimde ilk önce çocuklara kelime-i şehadeti öğretmeye çalışın.
İslam’ın hükümlerini öğretin. İlk önce kitaptan okumak yerine sözlü olarak öğretin.
Her şeyi Allah’tan istemesi gerektiğini öğretin. Dünyadaki tüm varlıklara Allah’ın rızık verdiğini söyleyin. Allah’ın sıfatlarından bahsedin. O’nun her şeyi yaratıp idare ettiğini ve olup biten her şeyden O’nun haberdar olduğunu sıklıkla söyleyin.
• Uygun olmayan davranışları düzeltmek
Uygun olmayan bir şey yaptığında, böyle şeyleri Allah’ın sevmediğini ve O’nun hoşnutsuz olacağını anlatın. Çocuğun anne-babası bu telkinleri en güzel şekilde verebilir. Çocuğa defalarca bunları söylediğinizde çocuk buna inanır.
• Namaz eğitimi ve alıştırma
Çocuk biraz büyüdüğünde kısa sureleri ezberletmeye çalışın. Yedi yaşına geldiğinde namaz kılmayı mutlaka öğretin. Yedi ile on yaş arasında namaza alıştırın. On yaşına geldiğinde hala namaza alışmamışsa sert davranmanız gerekir. Günümüzde namaz konusunda çok ihmalkâr davranılmaktadır. Bir sınavda düşük puan aldığında çok üzülen anne-babalar, yıllarca namaz kılmayan çocuğunun bu davranışından rahatsız olmamaktadır.
• Kur’an-ı Kerim eğitimi
Kur’an-ı Kerim okuma yaşına gelince onlara Kur’an-ı Kerim eğitimi verin. Özellikle son cüzleri okutun; çünkü son sureler namaz için onlara yardımcı olacaktır.
Çocuklarla en çok ilgilenen anne olduğuna göre, çocuğu namaza da anne alıştırabilir. Bazı insanlar kendileri namaz kıldığı hâlde çocuklarını namaz kılmaya teşvik etmiyorlar.
• Kız çocuklarının eğitimine dikkat
Kız çocuklarının eğitiminde tesettüre dikkat edin. Kızları kız okullarına gönderin.
Çocuklarınızı ilim adamı yapmaya çalışın. Böyle bir imkân yoksa çocuğa helal bir meslek öğretin ki helal kazanç sağlayabilsin ve hayatı boyunca sıkıntı yaşamasın.
• Kitap okuma alışkanlığı kazandırmak
Mümkünse her gün bir saat okumaya ayırın. Birlikte okumak en güzel yöntemdir.
Her gün ev ahalisi bir araya gelerek on beş dakika kitap okuyun. Kimin dinleyip dinlemediğini önemsemeyin ve bu okumayı her gün yapın. Çünkü evde Allah ve Peygamber’inin (sav) adının telaffuz edilmesi mutlaka o evde tesir edecektir. Asıl mesele ısrarla devam etmektir. Kısacası her gün dini kitap okumayı bir görev olarak bilin. Bu alışkanlığı hayatınız boyunca sürdürün.
• Camiye gitme alışkanlığı kazandırmak
Çocuklarınız ile camiye gitmeyi alışkanlık hâline getirin.
• Giyim ve davranış kuralları
Çocukların kıyafetlerinin İslam’a uygun olmasına dikkat edin. Modaya uygun kıyafetlerden çocuklarınızı uzak tutun.
Çocuklara hangi davranışın doğru, hangisinin yanlış olduğunu anlatın. Gıybet, kibirli olmak ve yalan konusunda açıklama yapın ve zararlarını anlatın.
• Paylaşmayı ve selam vermeyi öğretmek
Bir şeyi tek başına yemeyi değil, paylaşmayı öğretin.
Çocuklara selam vermeyi öğretin.
• Hataları düzeltmeyi ve kibirden uzak durmayı sağlamak
Çocuklara, farkında olmadan yaptıkları hatalar için özür dilemeyi ve yanlışlarını kabul etmeyi öğretin. Bu şekilde çocuk kibre düşmez, manevi huzuru anlar.
• Kız çocuklarını sade yaşamaya teşvik etmek
Kız çocuklarını aşırı süslemekten, pahalı elbiseler giymekten sakının.
• Aşırı sevgi ve şımartmadan kaçınmak
Çocukların tüm isteklerini kabul etmemeye dikkat edin; aksi takdirde düzenleri bozulur.
Çocuklar yanlış davranışlarda bulunduklarında onlara uygun bir şekilde ceza verin.
Çocukların kötü ve yaramaz olmasının sebeplerinden biri de onları fazla şımartmak ve onlara aşırı sevgi göstermektir.
KAYNAK: TERBİYE-İ EVLAD- Eşref Ali Et-Tehavani
