ARAP BAHARI-M. Şevket TATAR

28.08.2024 13:52:14
M. Şevket TATAR

M. Şevket TATAR

200 Yıl önce batılı güçlerin Arap topraklarına ayak bastığı günlerden beri birçok ayaklanmalara tanıklık edildi. Bu ayaklanmalar bazen kabile bazında, bazen tarikatlar bazında, bazen de aşiretler bazında olmuştur

1. Dünya savaşından sonra başta İngilizler ve Fransızlar olmak üzere birkaç Avrupa devleti, 2.Dünya savaşına kadar bölgenin sömürgeci güçleri idi. İkinci Dünya savaşından sonra zayıflayan Avrupalı sömürgeci güçler başta İngilizler ve Fransızlar yerlerini yavaş yavaş ABD'ye bıraktılar. O günden sonra dünyanın iki süper gücü olan ABD ve SSCB arasında geçen soğuk savaş 1990'da Mihail Gorbaçov döneminde sona erdi. Bu arada SSCB imparatorluğu dağılma sürecine girdi. Doğu Avrupa ülkeleri ve Avrasya’daki ülkeler tek tek bağımsızlığını ilan ettiler. Dünya hızla bir değişime uğruyordu. Nedense Arap coğrafyasında bu günün yaşanan baharı beklenirken maalesef yaşanmadı. Çünkü ABD, AB'nin bölgedeki çıkarları şimdiki baharı 20 yıl geciktirilip bugünlere kaldı.
 
21.Yüzyıla girerken körfez krizinden, ABD'nin Arap dünyasına müdahalesi bu müdahaleye karşı tepkiler söz konusuydu. Arapların çıkarcı liderleri ve Arap halkları, 2000 yılına girerken intifadalar.11 Eylülden sonra Irak ve Afganistan işgali.10 yılda 15 milyon Müslüman nasıl katledildi. Ebu Gureyb ve Bagram'daki hapishaneler, Tunus, Mısır, Libya, Ürdün, Suriye, Yemen, Pakistan, Bahreyn ve Pakistan'da kurulan ABD'nin gizli zindanlarında on binlerce insan ya öldürüldü ya da işkencelere tabi tutuldu.
Gazze ablukası, 2006'da İsrail Hizbullah savaşı, 2008'de HAMAS İsrail savaşı ve İsrail'in uğradığı hezimet, 2009-2010 Gazze'ye yardım götüren konvoy ve yardım götüren Mavi Marmara gemisi olayı. Bunlar Arap halkları için bir umut ışığı oldu. Bu yardımlar ve benzeri çıkışlar Arap halklarına devrim yapmak ve başka bir dünya kurmak, kralların zulmünden kurtulmalarının mümkün olduğunu gösteriyordu.
 
Bu 20 yıl geciktirilmiş Arap baharını ABD bölgeyi yeniden dizayn edecek diyenler. Soğuk savaşın sona ermesinden sonra değişen dünya dengelerini ve hareketin başlamasına götüren nedenleri görmüyorlar.
Saatli bir değerlendirme için Turan Kışlakçı kardeşimizin bu çok değerli çalışması, son 200 yılın Arap dünyasında olup bitenleri bizlere çok kısa ve net özetlerle sunmaktadır. Olaylara tarafsız, korkusuz, objektif olarak yaklaşması eseri daha da değerli kılıyor. Saatli bir analiz için bu kitabın okunması bence bir zaruriyettir.
 
Arap dünyasındaki ayaklanmalarla halk gücünün farkına vardı. Cuma devrimleri ve yeni kimlik arayışının talepleri nelerdi, halk ne istiyordu? Körfez savaşı, Sabra ve Şatilla’da ne oluyordu. İsrail devleti başbakanı A. Şaron Mescid-i Aksa'ya düzenlediği provokatif eylemleri yaparken halkına hangi mesajı veriyordu soğuk savaş sonrasında dünya yeni yeni şekilleniyor. ABD'nin tek başına küresel hegemonya başarısızlıkla sonuçlanınca değişim rüzgârı tüm dünyayı etkiledi. Boşluk kabul etmeyen küresel güç yerini kaybedince halklar yerini dolduracak yeni güç odaklarını arıyor.
 
ARAP BAHARI'NIN ARKA PLANI
 
Arap dünyasında gençler arasında işsizlik oranı, İnternet ve uydu teknolojileri bu süreçte etkili oldu. Sosyal medya ve internet ile yetişen gençlerin Arap baharındaki otların büyüyüp yeşermesinde ve devrimlerin peş peşe gelmesindeki rolü tartışılmazdır. Neden silah üreticilerinden daha fazla askeri harcamalar yapılıyordu? İstihbarat Cumhuriyetleri ve kukla yönetimleri bunlar hep nasıl çalışıyordu? Bu Arap liderler nasıl bir karaktere sahipti? ABD'deki lobilere her ay ne kadar para aktarıyolardı? Ve daha nice sorular…
Arap dünyasında siyasi nedenler, ekonomik etkenler, dış etkenler, protesto hareketlerindeki organizasyonlar, protestolar bir anda mı ortaya çıktı? Mısır'daki halk ayaklanmalarının yakın geçmişi. Ürdün, Fas, Cezayir, Tunus, Körfez ülkeleri Arap baharının sembolleri nelerdir? Lidersiz ve ideolojisiz bir ayaklanmada kimler vardı? Kaç lider vardı?
Bir yandan Che Guevara'nın resmi bir yandan tekbir sesleri. Halkın her kesiminden, her düşünceden katılan insan manzaraları. Tarihte benzeri az görülen türden. Kısacası Arap isyanları lidersiz ve masum bir ayaklanmadır. Burada akla gelen bir başka soru şu göstericiler batı yanlısı mı? 1970'lerin sonunda İran Şahı için rapor hazırlayan CIA, şah toplumda çok seviliyor diyorlardı. Cıa bu sefer Mısır için aynı yanılgıya düştü. Barac Obama hangi tarafı tutacağına kararsız kaldı, ancak kararını dış işleri bakanı Hillary Clinton’ın Mısır ziyareti sonrası karar verilecekti. Hillary Clinton’ın Mısır ziyareti sırasında ne gençler ne Tahrir meydanındaki sivil kuruluşlar tarafından karşılanmadı.ABD ve Avrupa'nın ruhu ne: Bu konuda sıhhatli bilgilere ulaşmak isterseniz bu kitap bu meselenin en sıhhatli analizini yapmış şuan ki tek eserdir. Ben ancak konuların derinliğine değil, ancak yukarıda verdiğim kısa başlıklara dikkat çekmeye çalıştım. Çünkü baharın yaşandığı şuan ki ülkelerde bu kadar zengin başlıkların bir kısmını verdim. Bu ülkeler hakkında bu kadar zengin bilgi içeren bir kitap daha bilmiyorum. Bu yukarıda verdiğim başlıklar hakkındaki geniş bilgiye ulaşmak istiyorsanız, mutlaka okunması lazım olan enfez bir çalışmadır.
 
ARAP DÜNYASI VE AİLE İKTİDARLARI
 
Kaddafi'nin ülkesi Libya. Bir çok yönüyle Kaddafi. Uçup giden dolarlar.Ve Esed'in ülkesi Suriye. ESAD rejiminin kirli sahifelerinden bazı demetler serdeden bu eserde Esad'la başlayan Suriye tarihinden kesitler veriliyor. Rakiplerine ve halkına yaşattığı seramcanlar içler ürpetici idi. Esad'la başlayan tarihi süreç ve yaşanan dram ne kadar insafsızca idi. Esad'ı hangi güçler iktidara getirdi. Kimlerle çalışıyordu?
 
SALİH'İN ÜLKESİ YEMEN
Ali Abdullah Salih ve Yemen. Yemen'in kısa tarihi. Salih'i kim iktidara getird? Yemen'i nasıl yönetiyordu? CIA'nın güvenilir dostu Suudi kralının piyonu ve piyon ülkesi Yemen nasıl bir aile şirketine çevrilmiş? Nasıl işliyordu. İnsanları hangi yöntemlerle nasıl yok ediyord? Yemen halkı bu tür kan içici diktatörden reform yapmasını bekliyordu. Bunlardan reform beklemek yılanın ağzından bal almaya benzer. Ortadoğu önemine gelince Ortadoğu dünyanın kalbi mesabesindedir; burada meydana gelebilecek her hangi bir değişim ya da olay tüm dünyayı etkisi altına almaya müsaittir.
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları


Tüm Hakları Saklıdır © 2021 Kahta Havadis | Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlara aittir. Kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.